Salk Bakan Kemal Memiolu, TRT Haber Kanal Koordinatr Mcahid Eker’in sorularn cevaplad.
Bakan Memiolu’nun aklamalarndan ne kan balklar:
imdi biliyorsunuz, zellikle 1999 depreminden sonra devlet olarak, AFAD’n kurulmas ve depremlere kar hazrlkl olma konusundaki politikalaryla da gerekten Trkiye bu tr afetlerde abuk reaksiyon verebilen ve organize olabilen bir lke. Maalesef deprem bizim gereimiz. zellikle byk afet olarak yaadmz hem 6 ubat’ta hem daha ncesinde, deprem felaketleriyle kar karya kaldk. Tabii deprem annda veya deprem sonrasndaki reaksiyonlar ve o konudaki ynetsel yeteneklerin esasnda deprem ncesinde ok daha hazrlkl hale getirilerek can kayplarnn veya fiziki yaplarn kaybnn nlenmesi ok daha kolay.
Biz Salk Bakanl ve salk sistemimiz olarak hem 6 ubat depreminde hem daha ncesinde hem COVID’de de bu tr afetlerle mcadelede ve hazrlk anlamndaki yeterliliimizi esasnda dnyaya ispat ettik. Hatta yle syleyeyim, 6 ubat depreminde gerekten ok byk bir ac ve ok byk bir alanda yzyln esasnda felaketiyle kar karya kaldk ve salk sistemimiz ilk 24 saat dahil, ilk 0’nc saniyesinden itibaren, bu 11 ildeki btn insanlarmzn yardmna koabilen, ayn zamanda koordinasyonunu iyi salayan ve oradaki btn yarallarn ve gerekli olan tedavileri yerinde veya ite Mersin, Adana, stanbul gibi, Ankara gibi drenaj sisteminde kullanarak ok byk bir baar elde etti. Bu hem Dnya Salk rgt, hem dnyadan gelen, bize destek veren btn lkeler tarafndan hayranlkla ve takdirle karland. Bu konuda ben o zaman grev yapan her vatandamza, ama zellikle salklara ok teekkr ediyorum.
Bizler salkla ilgili depreme hazrl en ok n planda tutan kurum oluyoruz ve olmalyz da. Ve bugn de ayn ekilde bizim deprem ncesi hazrlklarmz her depremde veya her afette aldmz tecrbelerle, geri bildirimlerle daha da gelitiriyoruz. zellikle stanbul’da, mesela son depremde dahil bizim yle bir alanmz var. Salkla ilgili ilk 8, 72 ve ondan sonraki saatlerle ilgili planlamalarmz var. Byle olunca da biz esasnda depremin planlamasn ve depremde nasl hareket edeceimizi deprem ncesinde personelimize ve salk alanlarna retiyoruz. Bu neyi salyor bize? Esasnda reaksiyonun o deprem annda kendi kendine olabileceini, kendi kendine ynetsel olarak ne yapacan bilen bir salk sistemini oluturduk. Yani siz 0’nc saniyede deprem olduunda veya stanbul rneini vereyim bizim salklar o anda ne yapacaklarn, nasl bir reaksiyon gstereceklerini, nasl hareket edeceklerini reniyorlar. stanbul iin de zellikle sylyorum, 12 tane hastanemiz var izolatrl, ehir hastaneleri byk oranda. Sayn Cumhurbakanmzn dedii gibi ehir hastaneleri bizim hayalimizdi, geree dntrdk ve en nemlisi de bu depremlerde inanlmaz fonksiyonlar grdler. nk izolatrl, ykm imkanlar veya yklmayla ilgili bir riskleri yok. 24 saat altklar iin de depremde bizim ana slerimiz olacaklar ki Mersin yle oldu, Adana yle oldu ve salk sistemi bu ana omurga zerinde kendi kendine ilk 24 saat yetebilecek kadar hazr halde. Ama u var, ncesinde de toplumun hazr olmas gerekiyor. Yani biz deprem maalesef depremle kar karya olma riski yksek bir toplumuz. Onun iin depremde nasl hareket edeceimizi, sadece fiziki yaplar dzeltmek deil, esasnda hareket tarzmz da iyi dzeltmemiz lazm. Davran yntemlerimizi ona gre hareket etmemiz lazm.
Her bir yere girdiimizde ya deprem olursa ben ne yaparm? sorusunu sormalyz. Veya ite deprem oldu ben nce kendi canm sonra ocuklarm, annemi, babam ailemi dnyorum. O zaman onlarla nerede buluacam, nasl buluacam? Onlar bile esasnda planlamamz lazm deprem ncesinde. Ve bu ok nemli. Toplumsal davranlarmz ve toplumsal mentalitemizi otomatik depremde ne yapacamz nceden planlayarak ve renerek aclarmz azaltmamz lazm. Ve bu hazrl her zaman yapmamz lazm.
Biz salk sistemi olarak topluma unu net ifade ediyorum ki her trl afete gemite nasl baaryla mdahale ettiysek, onlar canlarn ve salklaryla ilgili her trl organizasyonu yapabildiysek, bundan sonra da her trl afete hazrz ama Allah bize bir daha yle aclar gstermesin diye de dua etmemiz lazm.
Biz dnyann en iyi salk hizmeti sunan lkelerinden bir tanesiyiz. zellikle son 20 senede hem altyapy hem teknolojisini, hem biliim altyapsyla beraber koordinasyonun ynetsel kabiliyeti artm bir salk sistemimiz var. Bu dnyaya rnek, hizmet anlamnda. Sayn Cumhurbakanm gerekten bu konuda bir can kurtarmann ne demek olduunu bize reterek, bu talimatlarla bizi ynlendirerek bu sistemi gerekten dnyaya rnek haline getirdik salk hizmeti anlamnda ve zellikle hekim grubu, salk alanlar grubu Trkiye’nin gerekten ok alkan ve zverili, empati duymasn bilen, diergaml yaayan insanlar gerekten ok zverili insanlarla alyoruz. Yani salk personeli anlamnda Trkiye ok ansl.
Bunun yannda esasnda bir de salkl toplum oluturmamz gerekiyor. Yani biz salk hizmetini iyi veriyoruz ama bugn baktnz zaman siz imdi diyorsunuz 3 milyon kiiyi gnlllk esasna gre kilo boy lm yaptk. imdiye kadar mays aynda, temmuza kadar bunu 10 milyona kartmay dnyoruz ki bu gnlllk esas sonra bir daha vurguluyaym. Ama salkl toplum oluturmamz iin sadece bizim saln abas yetmez. Salknn da abas yetmez. Toplumun buna katlm ve farkndal olumas gerekir. O nedenle biz eskiden bunlar salk ocaklarnda, aile sal merkezlerinde, hastanelerimizde tabii ki salk hizmeti veriyoruz. Ama eskiden toplumun gelmesini ve kendisini tartmasn veya benim ihtiyacm var demesini bekliyorduk. Biz bu paradigmay deitirdik imdi. Biz topluma gidelim dedik. nk toplumu ayn zamanda salk anlamnda da hem bilinlendirmemiz hem de farkndal oluturmamz gerekiyor. Onun iin sahaya ktk ve dedik ki topluma senin gerekten kilo sorunun var. Obezite sorunumuz var. Trkiye’nin baktnz zaman toplumsal olarak riskleri var. Bunlardan bir tanesi kilo, obezite.
Bakn dediniz %35’i fazla kilolu km imdiye kadar. u ana kadar 3 milyon insan tarttk ve boyunu ltk. %35’i fazla kilolu… Biz u anda dnyann en st seviyesindeyiz kilo anlamnda. %27’si obez bir de. Yani toplam %52, %55 bandnda insanlarmz istediimiz kiloda deil. O nedenle biz bu kiloyu insanlarn sal iin istiyoruz. Yani biz kimseye kilon yksek diye a sen kilolusun demek iin bunlar yapmyoruz. Kilo bir salk sorunu diyoruz. Bu salk sorunu ileride veya yaamnn herhangi bir dneminde kendisine farkl hastalklar ortaya karacak. Bakn kalp hastalklar, eklem hastalklar, tansiyon, inmeler, bunlarn hepsi kiloyla balantl hastalklar. Baka bir ey de ifade edeyim. Uyku kalitesi, kilonuz eer fazlaysa uyku kaliteniz ok dk ve normalde sabah kalktnz zaman zaten yorgun kakyorsunuz.
Bir rnek vereyim. Bir margarin 250 gram. Siz bir margarinle 250 gramda 10 tane alsanz 2,5 kilo eder. 10 tane margarin sabah kalkn, srtnza takn, dolan bakalm akama kadar nasl hissedeceksiniz? Yani 5 kilo, 10 kilo insanlarn vermesi gerekiyor. Bunun yannda baka bir ey yapyoruz.
Bu salkla ilgili koruma sadece obeziteyle ilgili deil. Sigara da ayn sorunumuz var. Bugn toplumun te biri maalesef sigara iiyor. Sigara bugn akcier kanseriyle dnyann en nde gelen lkelerinden bir tanesiyiz. Kilo, sigara, bamllk, bunlar hareketsizlik bizim toplumumuzun riskleri olarak gryoruz. Ve bunlar biz temel saln, koruyucu saln en nemli dzeltmesi gereken parametreleri olarak gryoruz. Ve bununla ilgili ne yapyoruz? Topluma bunun farkndaln oluturmaya ve onlar salk ve kendi salk bedeninin saln korumasn retmeye alyoruz. Ve kltrn de oluturmaya alyoruz. Ne yaptk? Onu da syleyeyim. Bu insanlar ltk, lmekle brakmadk ki. Bu insanlara dedik ki Salkl Hayat Merkezlerimizde diyetisyenlerimiz size her trl hizmeti cretsiz veriyor dedik. Trkiye’de 288 tane var. Bu sene Allah nasip ederse 100 tane daha ilave edeceiz onlara ki yaklak 60 ksur tane daha 5 ayda ilave ettik. Ama Salkl Hayat Merkezlerine gitsinler.
KENE LE LGL ANORMAL BR DURUM YOK
Bakan Memiolu kene ile ilgili anormal bir durum olmadn aklayarak, “Krm Kongo Kanamal Atei as reteceiz” dedi.