Prof. Dr. Aktan, AA muhabirine yapt aklamada, msilajn yaklak son 20 yldr ara ara gndeme geldiini, baz dnemlerde ise ok youn olarak kendisini gsterdiini syledi.
Marmara Denizi’nin hem insan basks hem de endstriyel faaliyetler ynnden ok youn kullanldn kaydeden Aktan, kysal alanlarn bundan ok etkilendiini, youn faaliyet sonucunda organik madde giriinin (atklarn) msilaja neden olduunu dile getirdi.
Prof. Dr. Aktan, bu duruma tek hcreli canl fitoplanktonun neden olduuna dikkati ekerek, “Ekosistemin dengesi bozulduka, besin tuzlar ve organik madde miktar arttka baz trler ar derecede art gsteriyor. Daha sonra bunlarn lmyle birlikte paralanma, ayrma srecinde ortamdaki bakteriyel faaliyetle birlikte msilaj ortaya kyor.” dedi.
Msilajn aslnda tm su kolonunda bulunduu, zaman zaman su yzeyine ktnda grnr hale geldiini vurgulayan Aktan, atk girdisi devam ettii srece Marmara Denizi’nin tmnn bundan etkilendiini kaydetti.
Prof. Dr. Aktan, akntlarla birlikte su hareketlerinin yetersiz olduu blgelere yerleen msilajn orada daha uzun sre kaldn, su hareketlerinin olduu blgeler ve dinamik ortamlarda ayrma sreciyle ekosistemin toparlanmasnn daha kolay hale geldiini syledi.
Msilajla ilgili kendilerine ok sayda grnt geldiinin altn izen Aktan, yle devam etti:
“Marmara Denizi’nde msilaj u anda gelen grntlerden de grld gibi dipte youn bir ekilde gzleniyor. Tek hcreli bitkisel canllarn ar art ve lm sonrasnda meydana gelen ayrma srecinde bakteriyel faaliyetle birlikte oluan msilaj zamanla deniz yzeyine tanyor. Aslnda msilaja sebep olan bu trleri ok youn ekilde tm su kolonunda gryoruz. stanbul Boaz ise daha dinamik bir sisteme sahip. Akntlarla daha kolay ve hzl bir ekilde kendisini toparlayabiliyor. Msilajn oluumunda rol oynayan bu canllar, Marmara Denizi’nin doal florasnda bulunan trler ve bu canllarn hepsi Boaz’da da var ama orada uzun sre kalc olarak art yapamyorlar ya da sadece msilaj denizin daha durgun blgelerinde, hareketsiz kk girintilerde birikebiliyor. Boaz, akkan dinamik sisteme sahip olduu iin kendisini toparlayabiliyor.”
– “ARITMA TESSLER MARMARA BLGES N YETERL DEL”
Prof. Dr. Aktan, yaz mevsiminde havalarn snmasyla msilajn grlme ihtimalinin artacan dile getirdi.
Denizlere atk girii devam ettii srece msilajn olacann altn izen Aktan, “Atklarn kontrol edilmesi lazm. Eylem plannda da msilajla mcadele iin birok doru karar alnd. Ama nemli olan bunlarn uygulanmas ve sonrasnda da denetim… Artma tesisleri Marmara Blgesi iin yeterli deil. Baz belediyelerin artma tesisleri iin ok yatrm yaptn gryoruz ama nfus younluuyla karlatrldnda kapasiteleri yetersiz kalyor.” deerlendirmesini yapt.
Marmara Blgesi’nin son dnemde olduka ya aldn anlatan Aktan, u ifadeleri kulland:
“Bu yalar artma tesislerine gelen yk de ok arttryor ve kapasitesini at iin artlmadan girdiler de oluyor. Tabii burada sadece artma tesisleri ya da evsel atklar dnmemek lazm. Marmara Blgesi’nde ok fazla tarmsal faaliyetler var, derin dearj sorunu var. Hepsini btnsel olarak deerlendirip ona gre alnan kararlar sk denetimle uygulamak lazm. Adalar civarnda gelen msilaj grntleri var. zmit Krfezi msilajdan en youn etkilenen blgelerden birisi. nk orada su hareketleri nispeten daha kstl, ortaya kt zaman toparlanmas daha uzun sryor. Normalde bu tip artlar aslnda her ilkbahar, sonbahar dneminde olaan karlanr ama Marmara Denizi’nde bu artlar artk her mevsim meydana geliyor ve ok uzun sreli olarak devam ediyor. Bu da sonuta tabii ki tm ekosisteme olumsuz etkiler yapyor.”
Marmara Denizi’ndeki en nemli konulardan birisinin doal habitatlarn korunmas olduunu anlatan Aktan, bunlar zarar grdke msilaj oluumu ve “red-tide” (renk deiimi) gibi olaylar daha sklkla grdklerini anlatt.
Prof. Dr. Aktan, habitatlarn sk korunmas halinde msilaj gibi istenmeyen olaylarnn daha az yaanacan ifade ederek, “Marmara Denizi’nde biliyorsunuz btn evre, dolgu alan. Bu tip oluumlar meydana geldii zaman sahil ehirde olmad iin dolgu alanda kendini temizleme ans olmuyor. O yzden doal habitatlarn korunmas ok nemli.” diye konutu.